Καλλινικάκης Γιάννης Ψυχολόγος - Υποψ. Διδάκτωρ 

Γνωσιακό Μοντέλο της Οικογένειας

Η έννοια της οικογένειας και ο «κύκλος» της ζωής της

Η οικογένεια θέτει κανόνες, προσδιορίζει ρόλους, έχει μια οργανωμένη δομή, έχει διαμορφωμένες μορφές επικοινωνίας. Η σχέση ανάμεσα στα μέλη είναι βαθιά και πολυεπίπεδη και βασίζεται στην κοινή ιστορία, τις κοινές αντιλήψεις και αρχές γύρω από τον κόσμο, καθώς και μια κοινή αίσθηση του σκοπού. Μέσα σε αυτό το σύστημα, τα άτομα δένονται το ένα με το άλλο με συναισθηματικούς δεσμούς στενούς, αμοιβαίους και δυνατούς.

Στάδια Ανάπτυξης της Οικογένειας

1. Αρχή γάμου-χωρίς παιδιά

α. Διαφοροποίηση από την πατρική οικογένεια

β. Όρια ανάμεσα στους φίλους και τους συγγενείς

γ. Ανίχνευση ατομικών αναγκών και αναγκών της ίδιας της σχέσης

2. Οικογένεια με παιδί προσχολικής ηλικίας

α. Αναδιοργάνωση της οικογένειας

β. Εύρεση τρόπων κάλυψης ατομικών και οικογενειακών αναγκών

γ. Ενασχόληση με την υγιή ανάπτυξη του παιδιού

3. Οικογένεια με παιδί στην εφηβεία

α. Διαπραγμάτευση θεμάτων αυτονομίας και ελέγχου ανάμεσα σε γονείς και παιδιά

β. Αλλαγή των γονεϊκών ρόλων και κανόνων

γ. Προετοιμασία ανεξαρτητοποίησης του παιδιού

4. Οικογένεια με παιδιά που ζουν αλλού

α. Αναδιοργάνωση των συζυγικών σχέσεων

β. Στήριξη ανεξαρτητοποίησης παιδιού

5. Το ζευγάρι μένει μόνο ξανά

α. Αναδιοργάνωση των συζυγικών σχέσεων

β. Αναδιοργάνωση χρόνου και ασχολιών

Βασικές πεποιθήσεις που ορίζουν την ανάπτυξη των διαπροσωπικών σχέσεων στη βάση των προσωπικών αναγκών

Συνήθη χαρακτηριστικά των αναγκών:

-η ανάγκη να είναι το άτομο «σωστό» στη σχέση

-η ανάγκη να είναι το άτομο ελκυστικό, επιθυμητό και ευχάριστο

-η ανάγκη να νοιάζεται για τους άλλους και να θεωρείται πως θυσιάζεται

- η ανάγκη να είναι σε καλή φυσική κατάσταση και υγιές

- η ανάγκη να ελέγχει τις σχέσεις ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας

- η ανάγκη να είναι σε εγρήγορση μήπως κάτι άσχημο συμβεί

- η ανάγκη να επιδιώκει να αποφεύγει τις συγκρούσεις

- η ανάγκη να είναι προσαρμοστικό, ευέλικτο και ψύχραιμο

- η ανάγκη να μοιράζεται τα συναισθήματά του με άλλους

- η ανάγκη να αποφεύγει να νιώθει ευάλωτο και τρωτό

- η ανάγκη να αρνείται τα συναισθήματα και τις πληροφορίες που του δίνουν οι άλλοι

- η ανάγκη να δείχνει πως είναι γνώστης των πραγμάτων

Αρχές του Γνωσιακού Μοντέλου της Οικογένειας

1. Τα άτομα συλλέγουν πληροφορίες κατά την αλληλεπίδρασή τους με τα άλλα μέλη της οικογένειας. Με τον τρόπο αυτό, διαμορφώνουν τη συμπεριφορά τους και την προσωπική τους ιστορία για την οικογένεια.
2. Οι πεποιθήσεις των ατόμων επηρεάζουν κάθε πλευρά της οικογενειακής τους ζωής.
3. Οι συζυγικές/οικογενειακές σχέσεις δυσκολεύονται εξαιτίας των προσωπικών πεποιθήσεων και των θεωριών των μελών.
4. Τα άτομα μπορούν να επιτύχουν καλύτερα τους προσωπικούς και οικογενειακούς τους στόχους εάν γνωρίσουν τις πεποιθήσεις που έχουν στις (ή για τις) προσωπικές τους σχέσεις.

Κύρια Χαρακτηριστικά του Γνωσιακού Μοντέλου για την Οικογένεια.

1. Ο εξυπηρετούμενος είναι ο φορέας της αλλαγής
2. Το κλειδί είναι οι εξυπηρετούμενοι  να νιώσουν πως είναι κυρίαρχοι της διαδικασίας της αλλαγής
3. Οι εξυπηρετούμενοι να βοηθηθούν ώστε να θέσουν ρεαλιστικούς στόχους
4. Να βοηθηθούν επίσης να εμπιστευθούν προσωπικά θέματα και να συνειδητοποιήσουν την πολυπλοκότητα της επικοινωνίας

 

 

Συνοπτική παρουσίαση της ανάπτυξης συμβουλευτικής παρέμβασης βάση

του μοντέλου

1. Άσκηση στην προσωπική θεωρία

2. Άσκηση στο ψυχοκοινωνικό ιστορικό

3. Διερεύνηση των πεποιθήσεων για τις σχέσεις, τον εαυτό, τη ζωή

4. Εύρεση διεργασιακών λαθών στη σκέψη

5. Τροποποίηση διεργασιακών λαθών

6. Άσκηση στην επικοινωνία

7. Άσκηση στην επίλυση προβλημάτων